سیاست انگلستان در انقراض قاجاریه و تشکیل سلسله پهلوی
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس
- author حسین تقی زاده مقدم
- adviser هاشم آقاجری
- Number of pages: First 15 pages
- publication year 1377
abstract
موضوع این رساله "سیاست انگلستان در انقراض قاجاریه و تشکیل سلسله پهلوی" است . اهمیت این موضوع در تاریخ معاصر ایران اگر چه به ظاهر جای بحث ندارد ولی متاسفانه بطور اساسی و استنادی ریشه یابی نشده است . بررسی و شناخت تاریخ روابط ایران و انگلیس تنها راه حل نیست بلکه تعمق در مسائل جهانی، اروپایی و منطقه ای در این دوره بسیار مهم است . سیاست سنتی انگلستان در ایران که پس از دوره صفوی برای کسب منافع تجاری بوجود آمد راه نفوذ و رقابت قدرتهای برتر آن زمان (انگلیس ، فرانسه و روسیه) را در ایران باز کرد. پس از آن انگلستان در جهت تامین منافع استراتژیک ، حیاتی و اقتصادی خود در ایران با روسیه به رقابت پرداخت . این دوره که تا 1907 طول کشید، استقلال ایران در کشاکش دو رقیب ظاهرا حفظ شد. اما پس از انقلاب مشروطه در ایران نفوذ دو رقیب با هماهنگی تام، زمینه رقابت دو جانبه ای را فراهم کرد که در عمل به دو منطقه تحت نفوذ با اختیارات تمام درآمد. این وضع پس از اولتیماتوم روسیه در 1911 شدت گرفت و با شروع جنگ جهانی اول، حتی دولت مستقل ملی نیز کنار رفت . در 1917 مهمترین حادثه ای که منجر شد انگلستان یکه تاز رقابت شود، انقلاب بلشویکی روسیه بود که اثرات آن در صحنه بین المللی مشهود بود. خروج روسیه از جنگ جهانی و بدنبال آن خروج نیروهایش از شمال ایران از یک طرف ، اوضاع نابسامان داخلی و ملوک الطوایفی و هرج و مرج حاکمه بر ایران از طرف دیگر، انگلیسی ها را واداشت که سلطه خود را بر ایران که بیش از یک قرن در آرزویش بودند، تحقق بخشند. اما در این امر به برنامه ریزی طولانی مدت نیاز داشتند. علاوه بر این قدرت گیری کشورهایی مانند فرانسه و آمریکا و نیز تاسیس جامعه ملل محدودیتهایی را بوجود آورد بنابراین تنها راه چاه انگلستان تغییر شیوه سنتی سیاستش بود. تاکید بر تمرکزگرایی قدرت در دست حکومت مرکزی، مقابله با ایدوئولوژی جدید انقلابی بلشویسم و تحکیم سلطه بر حفظ منافع حیاتی و کاهش هزینه های نظامی از جمله عواملی بودند که انگلستان را مصمم کرد سیاست جدیدی را در پیش گیرد که با وجود شبکه اطلاعاتی و جاسوسی قوی برای شناخت مهره اصلی، چندان مشکل نبود. اسناد تازه یاب داخلی وجود این شبکه را تایید می کند. این شبکه که فعالیتش در از 1917 با مسوولیت اردشیرجی ریپورتر در ایران آغاز کرد در طول مدت عملیات پنهان شبکه، از افراد دیگری همچون حبیب الله هویدا (عین الملک ، میرزاکریم خان رشتی، حبیب الله رشیدیان و محمدعلی فروغی استفاده کرد. این روند پس از کودتای 1921/1299 و به سلطنت رسیدن رضاخان (1925/1304) تا شهریور 1941/1320 نیز ادامه یافت . در طول مدت سلطنت رضاشاه این شبکه فعالیت خودش را برای حفظ سلطه انگلستان بر ایران قطع نکرد و پس از آن نیز با ورود مهره ها و شبکه های جدید تا سقوط دیکتاتوری پهلوی دوام یافت .
similar resources
انحطاط و انقراض زودرس سلسله زند
حکومت زندیه به وسیله محمد کریم خان ملقب به وکیل الرعایا تأسیس و طی دوران فرمانروایی وی آرامش نسبی در ایران استقرار یافت اما پس از مرگ وکیل، بنیان این سلسه به دلایل متعدد از هم فرو پاشید. با توجه به عشیره ای بودن ساختار حکومت، هریک از خوانین زند که در بنیان گذاری این سلسله نقش فعال داشتند، خود را مستحق فرمانروایی یافتند. نفاق و جنگ های داخلی که بر اثر اختلافات خانوادگی روی داد، موجب عدم انسجام ح...
انتقال قدرت از قاجاریه به پهلوی
نوشتار حاضر قصد دارد با پاسخ به این پرسش که «چرا حکومت قاجار فرو پاشید و پهلوی اول به قدرت رسید؟» راهی به قانونمندی تاریخی در جریان انتقال قدرت بگشاید. مؤلف در پاسخ به پرسش یاد شده فرضیه های ذیل را مورد بررسی قرار می دهد: 1. فشار مجموعه ای از عوامل درونی و بیرونی، حکومت قاجار را در حفظ قدرت مستأصل ساخت؛ 2. همزمانی رخدادهای داخلی و خارجی در دست یابی رضاخان به قدرت مؤثر واقع شد؛ 3. انگلیسی ها از...
full textانتقال قدرت از قاجاریه به پهلوی
نوشتار حاضر قصد دارد با پاسخ به این پرسش که «چرا حکومت قاجار فرو پاشید و پهلوی اول به قدرت رسید؟» راهی به قانونمندی تاریخی در جریان انتقال قدرت بگشاید. مؤلف در پاسخ به پرسش یاد شده فرضیه های ذیل را مورد بررسی قرار می دهد: 1. فشار مجموعه ای از عوامل درونی و بیرونی، حکومت قاجار را در حفظ قدرت مستأصل ساخت؛ 2. همزمانی رخدادهای داخلی و خارجی در دست یابی رضاخان به قدرت مؤثر واقع شد؛ 3. انگلیسی ها از ...
full textفرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی ایرانیان از نگاه سفرنامهنویسان اروپایی در دوران قاجاریه و پهلوی
در این مقاله کوشش بر آن است که فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی ایرانیان، که رفتارهای فراوانی مبتنی بر فرهنگ عمومی را در خود دارد، از نگاه سفرنامهنویسان اروپایی که در دورههای قاجار و پهلوی به ایران سفر کردهاند، بررسی شود. در ابتدا، به اهمیت این دو دوره در تاریخ معاصر ایران پرداخته میشود، سپس به تاریخچة کوتاهی از سیروسیاحت در ایران اشاره میشود. بخش بعدی نیز به سفرنامهها و سفرنامهنویسان ا...
full textMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023